Kara Walker
De wereld van Kara Walker wordt bevolkt door vreemde zwarte silhouetfiguren. Te oordelen aan de decors en hun klederdracht lijken ze uit de achttiende of negentiende eeuw te stammen. De taferelen die ze uitbeelden zien er op het eerste zicht misschien vredig en liefelijk uit, maar al snel blijkt hoe zeer schijn bedriegt.
Sinds haar artistiek debuut in 1994 heeft Kara Walker een indrukwekkend oeuvre gecreëerd, bestaande uit collages, schilderijen, tekeningen, animatiefilms, … Haar inspiratie haalt ze uit oude verhalen die stammen uit de tijd dat slavernij nog officieel bestond in Amerika. De thema’s die ze behandelt zijn weliswaar zwaar beladen, – racisme, slavernij, seksuele intimidatie en sadisme – toch laadt ze die op zeer verrassende wijze op met fantasie, poëzie, humor en liefde. Ze gebruikt hiervoor figuren, waarvan ze de silhouet uitknipt. In de Verenigde Staten bestond er in de achttiende en negentiende eeuw een populaire beeldtechniek binnen de prentkunst, waarbij zwarte silhouetfiguren het tafereel animeren. Kara Walker hernam deze vergeten techniek en gaf het een geheel nieuwe dimensie. Vooral haar levensgrote papieren silhouetfiguren, die ze rechtstreeks op muren bevestigt, zijn ondertussen welbekend in de kunstwereld.
Voor haar tentoonstelling in het MDD koos Kara Walker ervoor om, naast het presenteren van een reeks recente papieren sculpturen, een wandeling te maken doorheen haar filmografisch materiaal. Haar vroegste animatiefilm, Testimony, dateert van 2004, de recentste is net afgewerkt en wordt nu in première getoond in het MDD. Haar films worden op een zeer doorzichtige manier gemonteerd: Kara Walker animeert zelf de uitgeknipte figuren aan de hand van draadjes en stokjes of ze maakt gebruik van een spel met schaduwen. Soms komt ze zelf – in volle actie – ook in beeld. Terwijl haar eerste film nog louter zwart/wit was en zonder geluid, is ze zich in de laatste werken ook gaan toeleggen op het gebruik van kleur en van een soundtrack.
In haar films herneemt Kara Walker de oude verteltraditie onder zwarte slaven. Een sprookjesachtige verbeelding wordt gecombineerd met gruwelijke passages. Haar werk wordt zo tegelijk een aanklacht en een loutering. Sarcasme, contradicties en zelfrelativering maken integraal deel uit van haar werkwijze. Ook al vertelt ze een verhaal, Kara Walker laat veel ruimte en vrijheid aan de toeschouwer om zijn verbeelding te gebruiken bij de interpretatie van wat hij ziet.
Calling to me from the angry surface of some grey and threatening sea. I was transported (2007) is bijvoorbeeld een kleurrijke video-installatie met vijf projecties. Verschillende verhalen, kleuren en beelden wisselen elkaar af, waardoor je als toeschouwer wordt overweldigd door de impact en de veelheid. In Testimony: Narrative of a negress Burdened by Good Intentions (2004), neemt haar verhaal als vertrekpunt dat blanke mannen de slaaf worden van zwarte vrouwen.
De tentoonstelling in het MDD wordt zo een intense beleving waarin het zwarte verleden van Amerika wordt herbekeken of herbeleefd door de subjectieve ogen en handen van een uitzonderlijke kunstenares.
