De Leie te Latem, 1903
Een vlak Leielandschap toont een grote witte wolk aan de lucht die weerspiegelt wordt in het water. De aangemeerde boot op de voorgrond en de hoeve op de achtergrond suggereren een menselijke aanwezigheid, hoewel die fysiek nergens te bespeuren valt. De Saedeleer koos voor een overwegend hardblauwe-groene kleur. Dit werk is een scharnierpunt in de evolutie van Valerius De Saedeleer: enerzijds herkennen we nog het impressionisme van zijn leermeester Franz Courtens, maar tegelijk is er het duidelijk streven om bepaalde kleurvlakken op te lossen in effen, monochrome velden, en een vereenvoudigde, gesynthetiseerde compositie. Zo gezien is De Leie te Latem een aankondiging van een strikt persoonlijke stijl die na 1904 in betrekkelijk korte tijd tot rijpheid groeit. Het is bekend dat Valerius De Saedeleer vaak dezelfde compositie of cadrage hernam onder een steeds wisselend licht en met andere wolkenpartijen of details. Ook van deze compositie bestaan verschillende varianten, o.a. in de collectie van het Museum van Deinze en de Leiestreek.
- Dit werk maakt deel uit van de kerncollectie van het museum. Het maakt deel uit van de inventarislijst van de schenking door Jules en Irma Dhondt-Dhaenens die werd samengesteld tijdens de raad van bestuur op 03.06.1967.